Domino-effect

Door Helma Lodders | Voorzitter Vee&Logistiek Nederland

De wereld lijkt steeds kleiner te worden. Niet alleen omdat we met zoveel mensen zijn, of omdat het internet ons over de hele wereld met elkaar verbonden heeft, de wereld is vooral klein omdat de wereldhandel ons onderling met elkaar verbindt en afhankelijk maakt. We zien dat op verschillende terreinen: voedsel (de primaire levensbehoefte van elk mens), energie en grondstoffen.

De oorlog die nu woedt tussen Rusland en Oekraïne maakt pijnlijk duidelijk hoe afhankelijk we van elkaar zijn. Een oorlog heel dichtbij, en bij ons allemaal in de huiskamer te volgen. Het is verschrikkelijk dat Oekraïense burgers de dood vinden in een strijd tussen deze landen. Dat ze van huis en haard verdreven worden en moeten vluchten.

Schaken met dominostenen

Het schudt ook ons stevig wakker. De graanschuur van Europa staat in brand. Het is nog maar de vraag of boeren in Oekraïne de gewassen kunnen zaaien en oogsten. En wat de gevolgen zijn voor de voedselvoorraden. Voor hen, maar ook voor ons. We merken het nu al. Stijgende voedselprijzen. Het gevolg van de hogere prijzen van graan, olie en kunstmest. Op dit moment is het vooral voelbaar in de portemonnee bij de mensen die hun boodschappen doen. Maar wat zijn de gevolgen als we straks weken of maanden verder zijn?

Ondanks de vele waarschuwingen en roep om actie zit de Nederlandse politiek nog altijd op haar eigen schaakbord te schaken, zonder zich veel rekenschap te geven van de ontwikkelingen in de wereld. De ambitieuze plannen om te vergroenen; het omvormen van kostbare en productieve landbouwgrond naar landschapsgronden en natuur; de forse krimp van de veehouderij … Het zal leiden tot een lagere voedselproductie en meer afhankelijkheid van andere landen. Deze oorlog laat zien dat verschillende dominostenen aan het omvallen zijn.

Geen plan, wel regels

Begrijp me goed, alles valt in het niet bij de ellende die de mensen in Oekraïne overkomt. Maar als het gaat om de niet-fysieke kant van de oorlog, dan voelen wij die hier ook. Toch lijkt onze overheid ervan uit te gaan dat het een vanzelfsprekendheid is dat de Nederlandse levensmiddelenschappen gevuld zijn. Ook in de grootse Europese plannen die van invloed zijn op nationaal landbouwbeleid, komen de woorden voedselproductie en voedselzekerheid niet of nauwelijks voor.

Schaakmat

Ondertussen is er geen plan hoe we mensen in Nederland, in Europa of in Afrikaanse landen voldoende en kwalitatief goed voedsel kunnen bieden. Wel zijn er regels die boeren verplichten hun grond deels braak te leggen of die een forse verschuiving vragen naar de minder productieve biologische landbouw.

Het toont een gebrek aan inzicht in de gevolgen van beleidsvoornemens. Er is geen noodplan als oogsten tegenvallen en er wordt geen rekening gehouden met geopolitieke ontwikkelingen die onze voedselvoorziening negatief beïnvloeden. Zo zetten de plannen van de overheden de landbouw schaakmat. Uitgespeeld. En dat kán niet, met zoveel monden te voeden. De wereldbevolking neemt toe en daarmee ook de vraag naar voedsel. En er is een oorlog.

Geef ruimte

Regels zijn prima, maar is de nood aan de man, dan moet je ook realistisch durven zijn. Dat kan door regels buiten werking te stellen. Zolang als dat nodig is. Iedere vierkante meter is nu nodig en hoe beter benut, hoe hoger de opbrengst! Dus geef boeren meer ruimte ook dierlijke mest te gebruiken. Laat die vier procent teeltvrije zone los. Daarnaast zal veel meer geld nodig zijn voor innovaties. Meer produceren met minder grondstoffen en minder belasting voor het milieu of omgeving.

Geen redenen dus om de veehouderij in te krimpen, maar juist te meer redenen voor Nederland om haar agrarische sector te koesteren. En alle schakels in de ketens te laten doen wat ze kunnen: goed, veilig en voldoende voedsel produceren en distribueren.

Daarmee helpt Nederland het best en het meeste, en niet alleen zichzelf.